Pontificaal gaat Erik Oostwegel staan op de allereerste 3D-geprinte voetgangersbrug, die een mooie plek heeft gekregen in het hoofdkantoor van Royal HaskoningDHV. Hij wil er maar mee benadrukken: deze brug is dan wel een lichtgewicht dankzij het gebruik van vezelversterkt thermoplastisch kunststof, maar ook enorm sterk en daarnaast recyclebaar. ‘En omdat hij zo weinig weegt zou je ‘m zo in een bootje kunnen vervoeren naar zijn plek over het water’, zegt Oostwegel.

Royal HaskoningDHV kondigde het prototype van de 3D-geprinte brug, gemaakt in samenwerking met CEAD en DSM, vorig jaar aan als het begin van een nieuw tijdperk van duurzaamheid: ‘We verleggen de grenzen van de functionaliteit van bruggen.’ Niet alleen de nieuwe 3D-printtechnologie baart opzien. ‘Door sensoren in het ontwerp op te nemen, zijn we in staat om een ‘digital twin’ van de brug te bouwen. Deze sensoren kunnen het onderhoud voorspellen en optimaliseren, de veiligheid waarborgen en de levensduur van onze bruggen verlengen.’

Het zijn dit soort innovatieve oplossingen voor de gebouwde omgeving die de slimme mensen van Royal HaskoningDHV bedenken en ontwikkelen. Het ingenieursbureau behoort in zijn vakgebied op diverse terreinen tot de mondiale voorhoedespelers, met talrijke vestigingen verspreid over de wereld. Oostwegel voert deze organisatie al sinds 2013 als topman aan, maar wordt nog iedere dag ‘helemaal wild’ van weer een baanbrekend staaltje werk dat medewerkers leveren. ‘Daar kan ik van genieten. Er werken hier heel veel intelligente mensen. Omdat we steeds meer nieuwe combinaties van expertises maken, ontstaan er steeds meer spannende ontwikkelingen. In combinatie met onze doelstelling, het leven op deze planeet een beetje beter en plezieriger maken, is het hartstikke leuk om onze club aan te voeren. Natuurlijk moeten we geld verdienen, we zijn een commercieel bedrijf en dat vergeten sommigen van ons weleens, maar we maken veel tijd en ruimte vrij voor dingen waarvan we denken dat het de goede dingen zijn. Zo zijn we ook vaak aanwezig op congressen over thema’s als circulariteit en de energietransitie. Omdat we erover willen meedenken en omdat we er wat over te vertellen hebben.’

Digital twin

Oostwegel gelooft in de kracht van de ingenieur. In zijn kantoor wijst hij naar een ingelijste foto aan de muur, een beeld uit vervlogen tijden. ‘Je ziet de houten steigers voor de bouw van een van de eerste brouwerijen van Heineken. Toen – of neem de aanleg van polders lang geleden – waren wij net zo hard nodig als nu. De relevantie van de ingenieur was er destijds, is er nog steeds en zal er altijd blijven. Wat we zien is dat we naar een andere vertaling van onze kennis gaan. Onder andere veel meer op software gebaseerd; klanten krijgen pakketten waarmee ze zelf aan de slag kunnen.’

Hij haalt de eerdergenoemde ‘digital twin’ aan. ‘Ons streven is om van elk ontwerp een digitale kopie te maken. Of het nu om een tunnel, een waterzuivering of een fabriek gaat. Op die manier kunnen we continu blijven meten wat er gebeurt, bijvoorbeeld hoe een gebouw of voorwerp reageert op gebruik. Ook als de omstandigheden veranderen, zoals vloerbelasting, energieverbruik, vochtigheid, temperatuur of, nog interessanter, combinaties van factoren. Als je weet wat er gebeurt, kun je lering trekken en in de toekomst kijken. We gaan naar voorspellende en ingrijpende modellen toe. Klinkt science fiction, maar dat is waar we momenteel zijn.’

Een voorbeeld dan, om het toch wat tastbaarder te maken. ‘We hebben een digitale kopie van een operatiekamer in het Maaslandziekenhuis gemaakt om te checken of er een nieuw apparaat bij kon zonder dat de steriele luchthuishouding in gevaar kwam. Zo’n operatiekamer is het hart van het ziekenhuis, kost veel geld en moet te allen tijde blijven draaien. Nog los van alle strenge voorschriften kun je niet elke keer naar binnen om iets op te meten. Dus dan wil je nieuwe apparatuur het liefst in een andere omgeving testen. Dankzij een digitale kopie kan een arts een HoloLens opzetten en zo in een exacte kopie van de werkelijkheid testen of het werkt zoals het moet werken. Dat kun je dus allemaal simuleren, in plaats van dat je processen moet stilzetten.’

Feyenoord City

Nu Oostwegel toch met aansprekende voorbeelden van activiteiten van Royal HaskoningDHV bezig is: Feyenoord City, het prestigieuze gebiedsontwikkelingsproject met het nieuwe stadion van Feyenoord als aanjager, is er ook een. ‘Ons werk samengevat: wij verzorgen het constructief ontwerp van het stadion, met een uniek, veilig en robuust gebouw als resultaat dat maximaal belevingsplezier gaat bieden. Dat hebben we parametrisch opgezet: we hebben een digitaal model gemaakt van het ontwerp dat continu kan worden aangepast en verfijnd. Vergelijk het met een Excelsheet. Als je daarin de getallen aanpast, krijg je een andere uitkomst van je formule. Zo werkt ons parametrisch ontwerpproces eigenlijk ook. We hebben als het ware een formule geschreven voor het stadion, met parameters als knoppen waaraan je kunt draaien. Op het scherm voor je zie je dan dat het stadion er anders uit gaat zien, de hellingshoek van de tribunes wordt bijvoorbeeld steiler of constructies worden hoger. Door te spelen met die knoppen hebben wij het voor elkaar gekregen dat de afstand van elk stoeltje in het stadion tot de middenstip voldoet aan de FIFA-richtlijn die beschrijft wat de optimale zichtlijnen zijn. Er is bijna geen stadion ter wereld dat zo maximaal daaraan voldoet. Wij krijgen dat door onze werkwijze wél voor elkaar, en weten er ook nog een hoop extra stoelen in te krijgen. Dankzij deze nieuwe technologie kun je in een vroeg stadium veel inzicht krijgen in alle mogelijkheden en daarop je ontwerpkeuzes baseren. En wat is dan de beste? De computer helpt je ook nog die keuze te maken via generative design. De snelheid en het aantal mogelijkheden dat daarmee wordt bereikt is bijna niet meer te bevatten voor het menselijke brein.’

Daar zegt Oostwegel geen woord te veel mee. Het duizelt, maar hij pakt door. ‘We zijn sterk vertegenwoordigd in de waterketen. Van drinkwaterbereiding tot afvalwaterzuivering en alles ertussen. Maar ook de Hollandse glorie: dijken, polders, dammen. De behoefte aan schoon drinkwater en het slim zuiveren van afvalwater is enorm. Met de in Amersfoort gevestigde Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer (STOWA), TU Delft en zes waterschappen hebben we een aantal jaar geleden de nieuwe zuiveringstechnologie Nereda ontwikkeld. Die werkt helemaal biologisch: bacteriën die groeien in compacte korrels zuiveren het water. Daarmee kunnen we zonder chemicaliën dezelfde hoeveelheid water met de helft van het energiegebruik en op een kwart van het oorspronkelijke bouwoppervlak van de installatie schoon krijgen. Dat betekent: een veel sneller proces én minder vierkante meters nodig. Er zijn inmiddels ruim zeventig van deze installaties wereldwijd in bedrijf of in aanbouw.’

De bacteriën die hun werk hebben gedaan krijgen ook nog eens een tweede leven. ‘Het slib dat achterblijft na zuivering, de korrels,  gebruiken we weer als grondstof voor nieuwe producten. Om het populair te zeggen: met de poep die we uit het water halen kunnen bijvoorbeeld jouw kleren waterdicht gemaakt worden. Een ander voorbeeld: in beton zorgt het ervoor dat het niet te snel uithardt en scheurvorming wordt voorkomen. Het is een heel breed toepasbaar product uit restmateriaal. Daarom hebben we het Kaumera genoemd: dat betekent kameleon in het Maori. Het is volledig circulair: we halen grondstoffen uit het afvalwater, leveren schoon water af en Kaumera kan als duurzaam alternatief voor chemische grondstoffen worden toegepast.’

Geo-stad Amersfoort

Ook al gaat veel virtueel en digitaal, al die knappe koppen van Royal HaskoningDHV hebben een uitvalsbasis nodig. Voor 600 van hen is dat het hoofdkantoor in Amersfoort, van oudsher de grootste vestiging van het ingenieursbureau. Ondersteunende functies als finance, IT, communications en facility/ICT zijn hier ondergebracht. Dit is ook de plek waar grotere bijeenkomsten plaatsvinden. Oostwegel: ‘De nieuwjaarsreceptie bijvoorbeeld. En de International Cross Selling Day, het grootste event met onze young professionals. Jongeren van over de hele wereld komen dan bij elkaar. Amersfoort, en deze plek in het bijzonder, leent zich daar bij uitstek voor: super centraal gelegen, ook vanaf Schiphol goed bereikbaar met de auto en het ov dankzij een pendelbus vanaf station Amersfoort Centraal, én hotels in de buurt.’

De bosrijke omgeving doet ook veel, vervolgt hij. ‘Je moet het hier eens zien in de zomer. Dan is het grasveld gevuld met mensen die lunchen. En als je door het bos loopt kom je onze medewerkers tegen die tussen de middag hardlopen. Dat stimuleren we: we hebben douche- en omkleedfaciliteiten voor mensen die tussendoor willen sporten. We zitten goed in ons hoofdkantoor in Amersfoort en hebben nog ruimte genoeg om te groeien.’

Het is voor Royal HaskoningDHV mooi meegenomen dat Amersfoort de thuisbasis is van veel andere geo-gerelateerde bedrijven en organisaties. Zo heeft het ingenieursbureau samen met Hydrologic tijdens Koningsdag 2019 in Amersfoort de Water Control Room gepresenteerd aan de koninklijke familie, die de verjaardag van de koning in deze stad vierde. De Water Control Room ondersteunt waterbeheerders om met behulp van inzicht in de lokale watersituatie (te veel of te weinig) beslissingen te nemen over het beste moment van zaaien, beregenen en oogsten.

‘Verder werken wij zoals eerder gezegd intensief samen met het in Amersfoort gevestigde kenniscentrum van de waterschappen (STOWA) om succesvol grondstoffen uit afvalwater te halen, zoals Kaumera’, zegt Oostwegel. ‘De publiek-private samenwerking voor Kaumera leverde ons onlangs een finaleplaats op in de Dutch Circular Awards. En het Amersfoortse Dynniq komen we tegen in het samenwerkingsverband Talking Traffic. Dit is erop gericht om de traditionele markt voor verkeerslichten om te bouwen tot een datagedreven dienst die veel meer inspeelt op de individuele verplaatsingsbehoefte. Wij hebben hiervoor Flowtack ontwikkeld, dat al succesvol draait in Deventer, Rotterdam en Rijswijk, met een betere verkeersdoorstroming en lagere milieubelasting als gevolg. Wellicht ook iets voor Amersfoort’, zegt de CEO. ‘We weten elkaar in Amersfoort goed te vinden, maar dat geldt ook voor andere plaatsen waar organisaties zitten waarmee we samenwerken.’

Oostwegel noemt Amersfoort ‘een leuke, prettige stad’. ‘Ik kom zelf uit de regio van Den Haag, maar inmiddels ken ik de restaurants hier ook wel. Met zakelijke relaties ga ik regelmatig eten in Amersfoort. Aanbod genoeg. Ik ben een groot fan van het Bergpaviljoen: goed bereikbaar en voor de deur parkeren.’

De CEO van Royal HaskoningDHV houdt zich bezig ‘met de wereld’, maar heeft ook goed contact met de burgemeester van Amersfoort, Lucas Bolsius. ‘Dat is prettig. Wij hebben vaak internationale gasten over de vloer. Het mooie is: als we een keer iets op het stadhuis willen doen, dan staat de deur altijd voor ons open. Maar ook omgekeerd weet de gemeente ons te vinden als ze gasten hebben uit het buitenland. Dan komen ze bij ons op kantoor langs voor een presentatie of rondleiding. Werken we graag aan mee.’

Healthy Urban Living

Dat Utrecht Region, waar Amersfoort deel van uit maakt, meer en meer inzet op Healthy Urban Living sluit goed aan bij de missie van Royal HaskoningDHV. Oostwegel: ‘Al vind ik persoonlijk Happy City een mooiere term. Uiteindelijk is dat wat je wil bereiken: geluk. Dat streven wij na. Smart en healthy zijn daar essentiële onderdelen van. Wij dragen daaraan bij met ons Healthy Citizens Platform, waarmee wij gemeenten helpen bij het maken van beslissingen om inwoners een gezonde leefomgeving te kunnen bieden. Zaken die belangrijk zijn voor bewoners van steden, zoals geur, geluid, temperatuur en luchtkwaliteit, brengen we op een slimme manier bij elkaar. Zo kun je snel tot een nulmeting komen: hoe is het met deze stad of straat gesteld? We maken een knelpuntenanalyse en komen met maatregelen. Vervolgens kijken we: wat is de impact van die maatregelen?’

Royal HaskoningDHV heeft daarnaast samen met Achmea en Nelen & Schuurmans BlueLabel ontwikkeld, een digitale service die bewoners en eigenaren van panden (overheden en bedrijven) in staat stelt gericht maatregelen te nemen om regenwateroverlast te voorkomen. ‘Op objectniveau kunnen we je op de vierkante meter laten zien hoe hoog het water komt als het hard regent. Dat inzicht creëren we ook voor hitte, droogte en overstroming. Zo helpt BlueLabel maatregelen te ontwerpen die bijdragen aan een leefbare woonomgeving, ook als het langdurig regent of warmer wordt. Ook dit sluit weer naadloos aan bij onze missie.’

Meer weten over Royal HaskoningDHV? Bekijk de website.