AB - Interview - HydroLogic - vierkant

‘Vanuit Amersfoort brengen we oplossingen voor slim waterbeheer in de praktijk’

Geschreven op 5/2/2019

Al bijna twintig jaar broeden Arnold Lobbrecht en zijn team van HydroLogic in Amersfoort op steeds betere oplossingen voor slim waterbeheer, gericht op het optimaal benutten van iedere druppel water. Het groeiende onderzoeks- en adviesbureau is harder nodig dan ooit, nu hevigere buien en extremere droogte door klimaatverandering steeds vaker voorkomen. In dat spannende werkveld houdt Lobbrecht het hoofd koel, ook omdat het aangenaam ondernemen is vanuit Amersfoort. HydroLogic weet zich omringd door andere bedrijven op het snijvlak van geo, ICT en water én deze regio blijkt een ideale proeftuin. ‘Vanuit het mooie Amersfoort brengen we nieuwe oplossingen naar andere plekken in Nederland en de rest van de wereld.’

Lobbrecht weet nog goed dat hij vroeger op verjaardagsfeestjes keer op keer moest uitleggen wat hij nou eigenlijk deed. Waterbeheer? De term alleen al deed vele wenkbrauwen fronsen. Hoe anders is dat nu. Eerst ging Willem-Alexander, toen nog prins, zich bezighouden met wat hij ‘watermanagement’ noemde en vervolgens kwamen de effecten van klimaatverandering erbij. Het vakgebied staat sindsdien stevig op de kaart; waterschappen, overheden en Rijkswaterstaat maken dankbaar gebruik van de kennis en kunde van onderzoeks- en adviesbureaus als HydroLogic, dat Lobbrecht in 2000 vanuit zijn zolderkamer startte en dat inmiddels veertig specialisten telt.

‘In die zin zit het ons mee’, beseft Lobbrecht. ‘Maar aan de andere kant beschouwen wij het als een maatschappelijke opgave om onze bijdrage te leveren aan klimaatbestendigheid. Onze medewerkers zijn ontzettend betrokken bij de effecten van klimaatverandering en alles wat je daar persoonlijk tegen kunt doen. Ons bedrijf groeit op dat enthousiasme en daarnaast op de klantvraag die zich ontwikkelt door de toenemende problemen, zoals wateroverlast en droogte, die komende jaren steeds meer in Nederland gaan voorkomen. Helpen om die problemen het hoofd te bieden is onze grootste passie.’

Krachtige ICT

Dat klinkt als een gigantische opgave. Hoe pakt HydroLogic dit aan? In de basis hetzelfde als bijna twintig jaar geleden. Lobbrecht, gepromoveerd aan de TU Delft en destijds universitair hoofddocent bij UNESCO-IHE op het gebied van hydroinformatics, was een van de eerste onderzoekers die kansen zag in de combinatie water en ICT. ‘Tegenwoordig zo normaal dat niemand er meer van opkijkt, maar in die tijd zorgde het voor een hoop aandacht’, vertelt hij. ‘Modellering kwam toen op, simulatie om te analyseren hoe watersystemen zich houden als het hard regent of het heel droog is. Voor die computermodellen heb je krachtige ICT nodig, het gaat om heel veel berekeningen. Wat wij vanaf het begin gedaan hebben en nog steeds doen: met ICT die modellering steeds een stap verder brengen.’

AB - Interview - HydroLogic - Arnold Lobbrecht - balkon

Inmiddels werkt HydroLogic via ICT-cloudsystemen aan waterdata- en informatie-inwinning uit radars en satellieten, big data-analyse, modellering van waterstroming, voorspelling van waterstanden tot enkele dagen vooruit én op de lange termijn met het oog op de klimaatverandering. Het team van HydroLogic heeft dit allemaal gevangen in een product: HydroNET, een web-gebaseerd beslissingsondersteunend systeem dat data en informatie verzamelt en verwerkt met behulp van door hen ontwikkelde algoritmen.

De informatie en adviezen die daaruit voortkomen presenteren Lobbrecht en zijn medewerkers aan watermanagers in speciale Water Control Rooms. Dit zijn digitale controlekamers waarin globaal én gedetailleerd te zien is hoe het lokale waterbeheer ervoor staat, zoals waterstanden in het oppervlakte- en grondwater, waterkwaliteit en verwachtingen van hoogwater en droogte. Op basis van deze informatie kunnen de waterbeheerders op het juiste moment de juiste keuzes maken en het water zo slim mogelijk beheren.

Droogte bestrijden

Het is een regelrechte aanwinst voor het Nederlandse waterbeheer gebleken. Een groot deel van de waterschappen in Nederland, een kwart van alle gemeenten en inmiddels ook Rijkswaterstaat maken gebruik van HydroNET. Lobbrecht: ‘Ze besparen dankzij die informatie water, voorkomen schade en zijn in staat om beter om te gaan met extremen. De controlekamers leiden daarnaast tot betere samenwerking in de keten van organisaties die zich bezighouden met water. Ze ondersteunen een veel betere afstemming, waarbij de capaciteiten van het watersysteem optimaal worden ingezet en het water goed wordt verdeeld. Een mooi recent voorbeeld: afgelopen zomer maakten waterschappen en Rijkswaterstaat intensief gebruik van de controlekamers van HydroLogic om de droogte in West-Nederland te bestrijden.’

Internationaal maakt HydroLogic ook naam. ‘In Zuid-Afrika speelt een enorm droogteprobleem. Ken je het fenomeen Day Zero? Dat is de dag dat het zoetwater opraakt en er geen drinkwater meer beschikbaar is. Die dag was afgelopen zomer in Zuid-Afrika bijna aangebroken. Je kunt je voorstellen wat er dan gebeurt: totale chaos. Daarom hebben we met een collega-bureau het product Water Auditing ontwikkeld, waarmee je met satellieten van perceel tot perceel kunt monitoren waar er te veel water gebruikt wordt voor landbouw. Inzet van zulke producten heeft in het noordoosten van Zuid-Afrika al geleid tot 25 procent minder watergebruik, waardoor er meer overblijft voor drinkwater.’

Nederland loopt, niet in de laatste plaats dankzij HydroLogic, wereldwijd voorop als het gaat om waterbeheer. ‘Zonder meer’, zegt Lobbrecht. ‘Dat doen we met een groep bedrijven die hiermee bezig zijn. We verkondigen het verhaal ook internationaal. Nederland is zelf belanghebber, hè? Als de veranderingen sterk doorzetten, zijn wij de eerste met een groot probleem. Amersfoort aan zee, zegt men weleens, maar als de zeespiegel echt goed stijgt zijn we straks Amersfoort in zee.’

Mooie uitvalsbasis

Amersfoort is de vertrouwde thuislocatie van HydroLogic. Het is er al bijna twee decennia goed toeven voor Lobbrecht, die er zelf ook woont, en zijn team. Door het raam van zijn kantoor ziet hij de majestueuze Onze Lieve Vrouwetoren in al haar trots en glorie. ‘Het kadastraal nulpunt van het land’, weet Lobbrecht te melden.

AB - Interview - HydroLogic - Arnold Lobbrecht - buiten in park

Hij noemt Amersfoort ‘een prachtige stad met een plezierig woon-werkklimaat’. ‘We hebben hier op een prettige manier kunnen groeien. De centrale ligging en de bereikbaarheid zijn fantastisch; de grote verkeersaders, zowel wegen als sporen, lopen langs de stad. Zeker onze locatie aan de zuidkant van de binnenstad is een ideale plek om het hele land vanuit te bestrijken. Het is een mooie uitvalsbasis voor onze mensen die werken aan internationale opdrachten, je bent zo bij Schiphol. We bereiken vrijwel al onze klanten in Nederland binnen anderhalf uur. Andersom zijn wij makkelijk bereikbaar voor hen, we ontvangen ze graag bij ons op kantoor. Voor de meeste klanten is dat een mooie gelegenheid om buiten de reguliere werkomgeving en samen met ons te werken aan het oplossen van een wateropgave of het uitdokteren van een waterstrategie.’

Water en geo

Over samenwerken gesproken: dat verloopt in Amersfoort ook soepel dankzij de aanwezigheid van veel bedrijven die zich bezighouden met geo, ICT of water, of zich zoals HydroLogic op het snijvlak hiervan begeven. Amersfoort mag zichzelf absoluut geo-stad noemen, vindt Lobbrecht. Lachend: ‘Ik voeg er wel ‘water’ aan toe. Zo zitten hier ook de STOWA, Het Waterschapshuis, Arcadis en Royal HaskoningDHV, die zich allemaal met watervraagstukken bezighouden. Maar het is opvallend hoeveel geo-bedrijven er in Amersfoort geconcentreerd zijn. Daar gaat een aanzuigende werking vanuit; met je buren is het relatief makkelijk samenwerken. Los van de voordelen voor ons werk, creëert die aanwezigheid een bepaalde energie. Je kunt samen optrekken, bijvoorbeeld in het vinden van een oplossing voor het tekort aan jong, hoogopgeleid technisch talent. Als Amersfoort technologieopleidingen hiernaartoe zou halen, zou de stad nog meer die centrale plek kunnen zijn waar water, geo en ICT samenkomen en uitgroeien.’

AB - Interview - HydroLogic - Arnold Lobbrecht - voor pand

Proeftuin

En dan is Amersfoort ook nog zeer geschikt als proeftuin, weet Lobbrecht uit ervaring. ‘Het is een middelgrote stad, inmiddels naar vrij groot toegroeiend, waar voldoende watervraagstukken zijn om te onderzoeken en waar we slimme oplossingen voor kunnen bieden. Dat is voor opschaling naar andere gebieden of grotere steden heel interessant.’

De gemeente Amersfoort faciliteert HydroLogic op dit gebied, onder meer door een pakket aan data beschikbaar te stellen voor onderzoeksdoeleinden. ‘Denk aan waterstanden, overstortingen, waterkwaliteit en geo-informatie’, licht Lobbrecht toe. ‘Daar maken we dankbaar gebruik van. Wij werken al jaren uitstekend samen met de gemeente Amersfoort, ook als het gaat om toegepast onderzoek naar klimaatadaptatie.’

HydroValley was al in 2011 het eerste samenwerkingsproject met Amersfoort, met als leidende vraag: hoe krijgen we meer grip op wateroverlast in de stad? Later volgde HydroCity, een onderzoek naar de klimaatadaptieve stad in samenwerking met geo-bedrijf Neo. Inmiddels zijn de krachten gebundeld met andere overheden en bedrijven, in het Europese project SCOREwater. In dit project staan informatie- en analyseproducten voor de klimaatadaptieve stad centraal. De studie richt zich naast Barcelona en Gothenburg op… Amersfoort.

Lobbrecht: ‘De Amersfoortse situatie is voor Nederland een representatief voorbeeld, en daarmee echt een stad waarnaar gekeken wordt. We hebben hier een vlak én hellend gedeelte, en dus spelen hier de problemen voor wat hoger gelegen reliëfrijke én lagergelegen vlakke steden. Als het hard regent, stroomt het water vanuit de Amersfoortse Berg snel naar beneden en verzamelt het zich op plekken waar het vlakker wordt, zo’n beetje hier, bij ons kantoor. Ik kan me nog herinneren dat we voor HydroCity tijdens iedere stortbui naar buiten gingen om het water op straat te meten, om de resultaten van onze hydrologische modellen te controleren. Ter voorbereiding stonden gele laarzen en meetlinten in de gang van het kantoor klaar. Voor ons is Amersfoort niet alleen een fijne stad om vanuit te ondernemen, maar zeker ook om intensief ín te ondernemen.’

Meest gelezen artikelen

alt

Ondernemen

22-12-2021

Earth Valley

‘Met Earth Valley creëren we een ecosysteem dat sterk bijdraagt aan grote maatschappelijke opgaven.’

Lees verder
alt

Gezondheid

24-1-2022

Gezondheid in de regio

‘Wij willen gezondheid in de regio op een hoger niveau krijgen.’

Lees verder
alt

Vervoer

25-1-2022

Evolutie van de vrachtfiets

Nu steeds meer bedrijven hun mobiliteit willen of moeten vergroenen, heeft Babboe de oplossing: de vrachtfiets.

Leer ondernemend Amersfoort beter kennen