Het acclimatiseren is voorbij, Abbenhuis is gesetteld en wel. Zijn ‘nieuwe’ avontuur bij CliniClows is alweer even onderweg. Hoe het hem, voormalig omroepbaas van de NCRV en later de KRO-NCRV, bevalt in deze tot voor kort onbekende wereld? ‘Buitengewoon goed’, zo klinkt het volmondig. ‘CliniClowns is een ontzettend leuke organisatie om voor te werken. Met dat idee ben ik hier ook begonnen. Ik was, met mijn achtergrond in de commercie, het publieke domein en de media, op zoek naar een mooie uitdaging in de charitatieve wereld. Maar dan wel een waarbij je niet alleen geld inzamelt voor onderzoek, maar concrete producten en diensten levert die de maatschappij een beetje mooier maken. Direct iets kunnen betekenen, met de voeten in de klei staan, met mensen werken: dat komt allemaal samen bij CliniClowns.’

Hij trof een voortvarende organisatie aan, die ook na 25 jaar een lach op de gezichten van zieke en gehandicapte kinderen in ziekenhuizen, revalidatiecentra en dagverblijven weet te toveren. ‘Ontmoet een clown en je belandt in een andere wereld’, zegt Abbenhuis. ‘Dat noemen wij de kracht van de verbeelding. Ons belangrijkste instrument. Dat is het mooie aan CliniClowns: het werk dat we doen, doen we met zo min mogelijk ondersteuning van techniek. Het komt allemaal uit de clown zelf, met zijn verbeeldingskracht, inlevingsvermogen, fantasie en de vaardigheid om contact te maken.’

Toegepaste kunstvorm

Abbenhuis noemt het clownswerk een ’toegepaste kunstvorm’. ‘We zetten de clown als stijlfiguur in om connectie te maken met kinderen. In het ziekenhuis liggen is niet leuk. Ook al doen doktoren en verpleegkundigen hun best. Het zijn lange dagen in een andere omgeving, je kunt pijn of stress hebben. Er komt nogal wat op kinderen af. Dan is het lekker om daar even aan te kunnen ontsnappen. Even weg uit de wereld waarin ze zitten. Verlichting. Of het nu een klein hummeltje is of een puber: ze gaan mee op een reis van verbeelding.’

‘Normaal hebben ze de regie niet in handen in een ziekenhuis, maar dankzij een CliniClown wel’, vervolgt Abbenhuis. ‘Een bed kan ineens in een boot veranderen. Een clown kan ook ineens iets heel onverwachts gaan doen, de verrassing is altijd dichtbij. Er wordt even lekker gelachen. Een klein moment van plezier en afleiding kan al een enorm verschil maken voor een kind. Het neemt angst, pijn en stress weg. Het duureffect is veel langer dan je zou denken. De ontmoeting blijft lang bij, als een vrolijke herinnering. En artsen zien een gemakkelijker kind. Dat is wetenschappelijk onderzocht én bewezen.’

Het is geen trucje overigens, geen voorstelling die de clown opvoert, zo benadrukt Abbenhuis. De clowns zijn op en top professionals die telkens weer inspelen op de situatie. ‘Het is improvisatie, elk moment. Komt een kind net van een operatie? Is het angstig? Zijn er boertjes of zusjes bij? Ouders? Dat spreken de clowns altijd van tevoren door met pedagogische medewerkers. Het is een wijdverbreid misverstand dat CliniClowns vrijwilligers zijn. Het zijn professionals uit de drama- en theaterwereld. Ze werken met een kwetsbare doelgroep, dat moet zorgvuldig gebeuren. Elke dag weer. Het is dankbaar werk. Clowns geven veel energie, maar krijgen er ook energie en voldoening voor terug.’

Hoofdkwartier in Amersfoort

Tachtig CliniClowns door heel Nederland trekken eropuit om zieke en gehandicapte kinderen te verblijden. Daarnaast kan de organisatie rekenen op de onbezoldigde steun van honderden vrijwillige krachten die bijvoorbeeld voorlichting geven en cheques in ontvangst nemen. In het hoofdkwartier in Amersfoort zorgen vijftig medewerkers voor de organisatorische taken achter de schermen, zoals personeelszaken, marketing en werving. Ook het CliniClowns College is er gevestigd, een bijzondere theaterbelevenis voor zieke en gehandicapte kinderen en hun ouders.

Amersfoort is al jarenlang het thuis van CliniClowns. Eerst huisde de organisatie aan de Muurhuizen, daarna aan de Johan van Oldenbarneveltlaan en sinds begin 2010 in de Wielendraaierij op de Wagenwerkplaats, het zakelijke en creatieve hart achter station Amersfoort dat in een vorig leven dienst deed als de plek waar onderhoud aan goederenwagons plaatsvond. ‘Ontzettend mooi dat het industriële karakter behouden is gebleven’, vindt Abbenhuis. ‘We zitten hier niet bepaald in een smakeloos kantoorpand of -gebied. Niet dat daar iets mis mee is, maar dit is leuker. Het hele stationsgebied, met de Wagenwerkplaats erbij, is ingericht op ontmoeting en biedt een goede combinatie van wonen en werken. Tel daarbij op dat we omringd zijn door leuke, creatieve bedrijvigheid en je hebt een heel fijne werkomgeving.’

Leefbare en charmante stad

De keuze voor Amersfoort als vestigingslocatie zou Abbenhuis als directeur óók gemaakt kunnen hebben. ‘Een uitvalsbasis in het midden van het land is ideaal. Zeker als onze clowns, die verspreid over het hele land wonen en werken, hiernaartoe moeten komen. Amersfoort is gemakkelijk aan te rijden vanuit alle kanten, de infrastructuur is goed. Het is ook een leefbare stad. En wat ik ook zie, is dat er van alles wordt ontwikkeld om die leefbaarheid te behouden en te vergroten. De gemeente is makkelijk benaderbaar, ondernemers kunnen met vragen terecht bij het Amersfoort Business Team. Heel fijn, je wordt niet van het kastje naar de muur gestuurd. Persoonlijk hou ik er wel van dat Amersfoort niet zo grootstedelijk is. Het is en blijft een charmante stad.’

De aanwezigheid van het Huis voor de Gezondheid in het Stationsgebied noemt hij een voordeel. Daarin zijn liefst 18 gezondheidsorganisaties gevestigd, waaronder het Longfonds, de Maag Lever Darm Stichting, Alzheimer Nederland en Fonds Psychische Gezondheid. ‘We weten elkaar te vinden, kunnen gemakkelijk samen optrekken. CliniClowns is een goed doel, maar nog meer een maatschappelijke organisatie die een bijdrage wil leveren. Zorg is een belangrijk speelterrein voor ons, waarin veel samenwerkingspartners actief zijn. Een van onze grootste uitdagingen ligt op het gebied van humanisering van zorg. Hoe stellen we de mens nog meer centraal in de medische wereld? Dat kunnen wij niet alleen. Dan is het goed dat we zo dicht bij elkaar zitten. Je kunt wel stellen dat Amersfoort binnen de zorg een centrumfunctie heeft.’

Het 25-jarig bestaan van CliniClowns is goed gevierd, met onder meer het Museum der Verbeelding. Abbenhuis heeft ervan genoten, maar kijkt ook alweer vooruit: ‘Op naar de volgende 25 jaar!’